DVB-T2 - nowy standard telewizji cyfrowej

Dlaczego DVB-T2?
Od 2013 roku sygnał telewizyjny w Polsce nadawany jest wyłącznie w standardzie cyfrowym DVB-T. Przez 8, a w niektórych rejonach Polski - nawet 10 lat korzystania z telewizji DVB-T, jej użytkownicy mogli przekonać się o zaletach, do których zaliczyć można m.in.: dużo bogatszą ofertę programową, odbiór wybranych kanałów lub audycji w jakości HD, ścieżki audio w różnych językach oraz z audiodeskrypcją, czy integrację z usługami hybrydowej telewizji HbbTV.
Pierwotnie zmiana standardu nadawania nie wiązała się żadnymi zmianami w kontekście pasma UHF 474 – 862 MHz, jednak rozwój sieci komórkowych oraz bezprzewodowych technik transmisji danych LTE spowodował, że konieczne było opracowanie regulacji na poziomie unijnym, które uwolnią część zajmowanego przez telewizję pasma na rzecz wspomnianych usług. Pierwotnie tzw. „pierwsza dywidenda cyfrowa” spowodowała, że pasmo telewizji DVB-T ograniczone zostało od góry przez częstotliwość 790 MHz. Wszyscy, którzy znajdowali się wówczas w zasięgu nadajników TV emitujących do tej pory sygnały powyżej tej częstotliwości, musieli przestroić swoje odbiorniki.
Obecnie jesteśmy w trakcie realizacji tzw. „drugiej dywidendy cyfrowej”, której plan wdrożenia dla tzw. Regionu 1 ITU (Europa, kraje byłego ZSRR, Afryka, Bliski Wschód) przedstawiono w roku 2012 podczas Światowej Konferencji Radiokomunikacyjnej (WRC-12), a jego realizację w Europie rozpoczęto już w roku 2015. Zgodnie z nim częstotliwości z zakresu 694 – 790 MHz przekazywane są na rzecz usług zapewniających m.in. szerokopasmowy dostęp do Internetu oraz usługi bazujące na technice 5G. W Polsce proces ten (nazywamy często „refarmingiem 700 MHz”) rozpoczęto w marcu 2020 roku i ma on potrwać do czerwca 2022 roku. Dla widzów telewizji DVB-T wiąże się to ewentualnie z ponownym przestrojeniem odbiornika.
Ostatecznie telewizja wykorzystywać ma więc pasmo UHF w zakresie 470 – 694 MHz.
Alokacja podzakresów pasma UHF (470-862 MHz) w kontekście numeracji częstotliwościowych kanałów telewizyjnych.
Dla telewizji cyfrowej przewidziano zakres 21 - 48.
Co to ma wspólnego ze standardem DVB-T2?
W zasadzie nic. W Polsce jednak postanowiono, aby proces refarmingu częstotliwości 700 MHz połączyć ze zmianą standardu nadawania telewizji cyfrowej – w miejsce standardu DVB-T/H.264 (MPEG4/AVC) wdrożona zostanie nowsza wersja DVB-T2/HEVC (H.265).
Przy wszystkich wymienionych na początku artykułu zaletach, zmiana ta spowoduje, iż możliwe będzie jeszcze większe poszerzenie oferty programowej oraz zgodnie z deklaracjami nadawców, zmiana jakości nadawania wszystkich programów na jakość HD. Do pozostałych zalet przejścia na DVB-T2 zaliczyć można: większą odporność na zakłócenia (stosowanie bardziej zaawansowanych technik modulacji i korekcji błędów) oraz lepszą jakość dźwięku (możliwość wykorzystania bardziej zaawansowanych kodeków audio).
Harmonogram wdrażania DVB-T2 w Polsce
Przełączenia sygnały telewizyjnego z DVB-T/H.264 (MPEG4/AVC) na nowy standard DVB-T-T2/HEVC (H.265) odbędą się w 2022 roku w czterech etapach planowanych na 28 marca, 25 kwietnia, 23 maja i 27 czerwca.
źródło: emitel.pl
Wymagania techniczne dla odbiornika DVB-T2
W przeciwieństwie do refarmingu częstotliwości, a podobnie jak miało to miejsce w przypadku wyłączenia telewizji analogowej i przejściu na DVB-T, odbiór DVB-T2/HEVC wymaga zastosowania właściwego odbiornika dla tego standardu modulacji sygnału i kodowania wideo. Cyfrowy odbiornik DVB-T może, ale nie musi spełniać wymogów dla odbioru DVB-T2. Jeśli zakupiony został przed rokiem 2019 prawdopodobieństwo, że nie posiada on wymaganych parametrów wzrasta, gdyż dopiero pod koniec tego roku (4 listopada) opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 7 października 2019 w sprawie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla odbiorników cyfrowych uwzględniające mechanizmy standardu DVB-T2.
Zgodnie z nim odbiorniki powinny obsługiwać co najmniej:
  • standard DVB-T2,
  • kompresję HEVC (zwaną inaczej H.265),
  • odbiór programów HD (uwaga odbiorniki DVB-T2 nie muszą obsługiwać rozdzielczości 4K),
  • kompresję dźwięku E-AC3 (Dolby Digital Plus),
  • dla odbiorników z dostępem do Internetu – obsługa HbbTV w wersji minimum 2.0.1.
Aby sprawdzić, czy posiadany lub zakupiony niedawno odbiornik spełnia ww. warunki, możliwe jest skorzystanie z emisji testowych dostępnych niemal w całej Polsce.
Jaka antena do DVB-T2?
Zmiana standardu nadawania nie wymaga zmian w instalacji antenowej w szczególności nie jest konieczna zmiana anteny. Proces refarmingu pokazuje jednak, że zmiana częstotliwości nadawania kanałów może wpłynąć na odbiór. W miejscu, w którym przez kilka lat odbiór DVB-T nie nastręczał najmniejszych problemów, zmiana częstotliwości nadajnika (refarming) i pośrednio przejście na DVB-T2 może powodować problemy z odbiorem. W teorii nie powinno mieć to miejsca, w praktyce jednak dzieje się to stosunkowo często.
W takim przypadku należy przede wszystkim sprawdzić ustawienie anteny, jeśli to nie pomoże pomyśleć można o dołożeniu wzmacniacza lub zmianie anteny na model o większym zysku lub innej charakterystyce promieniowania.
Więcej na temat doboru anteny DVB-T2 przeczytać można w artykule Dobór anteny do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T/T2.
Emisje testowe
Emisje testowe prowadzone są niemal na całym obszarze Polski i mogą posłużyć do weryfikacji parametrów posiadanych odbiorników. Testy prowadzone przez operatora – firmę Emitel we współpracy z Telewizją Polską. Dodatkowo z kilku nadajników prowadzona jest testowa emisja we współpracy z TVN.
źródło: emitel.pl
Lista nadajników i aktualnych parametrów nadania dostępna jest na stronie Emitel pod adresem:
Programy emitowane testowo zawierają w nazwie skrót "HEVC" oznaczający nowy rodzaj kodowania. Jeśli po przełączeniu na taki program wyświetla się obraz i słyszalny jest dźwięk, to sprawdzany odbiornik sprawdzi się po oficjalnej zmianie standardu.