Podstawowymi parametrami tych podzespołów są tłumienia i dopasowanie. W tej części opiszemy parametry tłumieniowe.
- tłumienie sprzężenia As - tłumienie sygnału pomiędzy wejściem odgałęźnika lub gniazda przelotowego, a jego wyjściem odgałęźnym, ang. tap loss,
- tłumienie przenikowe Ap - tłumienie sygnału pomiędzy wyjściami, zwane też separacją, ang. isolation,
- tłumienie oddzielenia Ao - tłumienie sygnału pomiędzy wyjściem odgałęźnym, a wyjściem głównym,
- tłumienie przelotowe A - tłumienie sygnału pomiędzy wejściem, a wyjściem głównym, ang. through loss.
Czasem w katalogach spotykamy tez nazwę kierunkowość K ang. directivity. K=Ao-A, mówi on o tym, jak tłumione są sygnały przychodzące zwrotnie w porównaniu do sygnałów przychodzących z wejścia urządzenia pasywnego.
Odgałęźnik jest urządzeniem, które posiada jedno wejście, jedno wyjście główne oraz jedno lub kilka wyjść odgałęźnych, przy czym wersje o 1, 2, 3 i 4 wyjściach występują w wariantach o różnych tłumieniach sprzężenia (zwane też czasem tłumieniem przyłączenia lub odgałęzienia).
Jego cechą szczególną są takie same tłumienia dla wszystkich wyjść odgałęźnych. Wersje o 4 lub więcej wyjściach odgałęźnych, zwane też multitapami, posiadają wyjścia odgałęźne o różnym tłumieniu odgałęzienia. Na rysunku przedstawiono różnice pomiędzy tymi elementami na przykładzie odgałęźników i rozgałęźników firmy Satel.
Poza parametrami tłumieniowymi niezwykle ważne jest dopasowanie, gdyż zapewnia ono przekazanie maksymalnej mocy do odbiornika, a na dodatek uniemożliwia powstawanie odbić. Parametrem definiującym jakość dopasowania jest tłumienność niedopasowania "a" wyrażana w dB.
W przypadku rozgałęźników:
a>=14 dB dla f = 5-40MHz,
a.>=14 dB-1,5dB/oktawę w zakresie 40-2150 MHz, lecz nie mniej niż 10 dB,
a>=14 dB dla f = 5-40MHz,
a.>=14 dB-1,5dB/oktawę w zakresie 40-2150 MHz, lecz nie mniej niż 10 dB,
dla odgałęźników
a>=10 dB.
a>=10 dB.
Podane wartości są wymagane dla elementów stosowanych w sieci budynkowej i osiągane gdy w rozgałęźniku wszystkie wyjścia są obciążone rezystancją 75omów. W przypadku odgałęźnika przy obciążeniu wyjścia głównego i przy zwartych lub otwartych wyjściach odgałęźnych. Jednakże warto przypomnieć iż, w przypadku odgałęźników także dobrze jest zamykać wyjścia niewykorzystane, gdyż wtedy tłumienie niedopasowania osiąga zdecydowanie większe wartości, tym samym poprawiając ogólne parametry sieci.
Analizując parametry rozgałęźników i odgałęźników widzimy dlaczego nie należy dołączać gniazd abonenckich do rozgałęźników. Do takiego gniazda odbiornik może, lub nie, być podłączony, co wraz z faktem iż odbiorniki nie zapewniają dopasowania w całym pasmie powoduje, iż należy przyjąć iż od strony wyjścia odbiornikowego, gniazdo nie jest dopasowane. W odgałęźnikach dopasowanie na wejściu i wyjściu głównym nie zależy od impedancji obciążenia, dzięki czemu odbicia wywołane niedopasowaniem od strony wyjść odgałęźnych nie przenoszą się na resztę sieci.
Odgałęźniki posiadają jedno lub kilka wyjść odgałęźnych, przy czym wersje o 1, 2, 3 i 4 wyjściach występują w wariantach o różnych tłumieniach sprzężenia. Na przykład odgałęźniki dwukrotne firmy Satel POS-02xx (xx oznacza tłumienie w danej wersji) posiadają tłumienie 8, 12, 16, 20 oraz 24 dB.
Pozwala to na wyrównanie poziomów sygnałów na poszczególnych piętrach. Na wejściu kaskady odgałęźników mamy najwyższy poziom sygnału, w związku z tym odgałęźnik musi mieć zwiększone tłumienie odgałęźnienia. Potem, wraz ze spadkiem poziomu na kolejnych odgałęźnikach, aby poziomy na wszystkich wyjściach odgałęźnych były równe, należy stosować odgałęźniki o zmniejszającym się tłumieniu przyłączenia.
przykład kaskady odgałęźników
Odgałęźniki - kaskadowanie. Większość sieci budowana jest w blokach, gdzie ze względu na strukturę piętrową, stosujemy przelotowe łączenie odgałęźników. Warto wtedy zwrócić uwagę na to, że łącząc je w ten sposób uzyskujemy stosunkowo duże tłumienie przelotowe, jak również mogą wystąpić kłopoty z wyrównaniem poziomów u poszczególnych odbiorców.
Dlatego nie należy łączyć więcej niż 5-6 odgałęźników. W przypadku, kiedy mamy większą liczbę należy podzielić pion na dwie podsieci za pomocą odgałęźnika. Wtedy można zastosować wzmacniacze o niższym poziomie wyjściowym, jak również projektowanie takiej sieci jest dużo łatwiejsze. Więcej>>
przykład sieci przelotowej odgałęźnej zbudowanej z wykorzystaniem podziału na podsieci
Odgałęźniki - seperacja. Niezwykle ważnym parametrem (wtedy, kiedy w sieci mamy wiele kanałów zajętych) jest separacja pomiędzy wyjściami odgałęźników (tłumienie przenikowe Ap) jak również tłumienie oddzielenia Ao. Wynika to z faktu, iż musimy zapewnić maksymalne tłumienie zakłóceń generowanych do sieci przez głowice w. cz. odbiorników telewizyjnych.
Głowice odbiorników telewizyjnych są źródłem zakłóceń o częstotliwości pracy heterodyny, w wyniku tego niektóre kanały (m. in. leżące o 5 kanałów wyżej, czasem nazywane też zabronionymi) są szczególnie narażone na zakłócenia, dlatego dawniej zalecało się pozostawiać te kanały wolne. Jednakże ze względu na konieczność przesyłania jak największej liczby kanałów, obecnie powszechnie praktykuje się zajmowanie kanałów zabronionych.
Aby utrzymać wymagany odstęp sygnału od zakłóceń wymagane jest by separacja S (tłumienie) między dwoma dowolnymi odbiornikami wynosiło co najmniej 50 dB. W przypadku, kiedy odbiorniki podłączone są do jednego odgałęźnika, separacja S zależy właśnie od separacji odgałęźników oraz od długości kabli od odgałęźników do gniazda abonenckiego.
ilustracja pojęcia separcji pomiędzy odbiornikami
Odgałęźniki - seperacja odbiorników podłączonych do różnych odgałęźników. Aby utrzymać wymagany odstęp sygnału od zakłóceń wymagane jest by separacja S (tłumienie) między dwoma dowolnymi odbiornikami wynosiło co najmniej 50 dB. Wariantem połączenia, które należy rozpatrzeć, są odbiorniki podłączone do różnych odgałęźników. W tym wypadku, separacja S zależy od tłumienia oddzielenia Ao, tłumienia przelotowego A, tłumienia sprzężenia As oraz od długości kabli od odgałęźników do gniazda abonenckiego.
Na rysunku widać że, separacja wynosi (4+30+4+4+6+4=52dB) 52dB dla najgorszego przypadku jest większa niż wymagana. Dlatego przy projektowaniu ten wariant możemy pomijać przy rozważaniu separacji pomiędzy odbiornikami, koncentrując się na separacji pomiędzy odbiornikami przyłączonymi do jednego odgałęźnika.
Typowe tłumienie oddzielenia Ao wynosi 30-40 dB, tłumienie przelotowe A 1-4 dB, tłumienie sprzężenia As 6-24 dB. Typowo tłumienie kabla wynosi 4 dB (pomiędzy odgałęźnikiem a odbiornikiem).
ilustracja pojęcia separcji pomiędzy odbiornikami
Odgałęźniki - multitapy. Wersje o 4 lub więcej wyjściach odgałęźnych, zwane też multitapami, posiadają wyjścia odgałęźne o różnym tłumieniu odgałęzienia. Zróżnicowanie tłumienia poszczególnych wyjść odgałęźników może być wykorzystane do kompensacji różnic tłumienia do gniazd położonych w różnych odległościach. Najczęściej jest to stosowane w blokach, czy hotelach, gdzie kable prowadzone są korytarzem, a gniazda są położone na różnych piętrach lub na długich korytarzach.
wykorzystanie odgałęźników 8-krotnych do podłączenia gniazd rozmieszczonych na dwóch piętrach