Polski
English
Česky
Deutsch
Irish
Magyar
Português
Română
Slovenský
Kompatybilność elektromagnetyczna jest jednym z najważniejszych pojęć związanych z urządzeniami pracującymi w zakresie wielkich częstotliwości.
Sieć kablowa jako całość musi spełniać wymagania szczelności elektromagnetycznej. Oznacza to, że nie może wypromieniowywać energii powyżej pewnych wielkości, jak również musi być, w określonych granicach, odporna na wpływ zewnętrznego promieniowania elektromagnetycznego.
Jeśli system telewizji kablowej pracuje na częstotliwościach wykorzystywanych przez inne służby łączności radiowej, to promieniowanie całego systemu nie może zakłócać ich pracy.
Promieniowanie każdego elementu sieci i urządzenia w zakresie częstotliwości pracy systemu nie może przekraczać 1*10-10 W, czyli 39 dBuV/75Om
Poza tym, w dowolnym kanale stosunek poziomu sygnału nośnej do sygnału szumu, wywołanego przez promieniowanie zewnętrzne o natężeniu 3 V/m w zakresie 50 MHz - 2 GHz nie może być niższy niż 64 dB dla sygnałów telewizyjnych oraz 50 dB dla sygnałów radiowych.
Współczynnik ekranowania, zwłaszcza kabli koncentrycznych, jest jednym z najważniejszych parametrów, decydującym o możliwości skorzystania z kanału zwrotnego w dwukierunkowych sieciach z transmisją danych.
Ujmując rzecz najprościej, współczynnik ekranowania definiuje o ile sygnał wychodzący na zewnątrz kabla koncentrycznego, zostanie osłabiony w porównaniu z poziomem sygnału w kablu i odwrotnie. Parametr ten zazwyczaj jest badany w zakresie 47-862 MHz i typowo wynosi od 45 do ponad 100 dB.
Zaleca się, by kable abonenckie łączące gniazdo z odbiornikiem miały współczynnik ekranowania >=45 dB w zakresie 30-470 MHz, >=65 dB w zakresie 470-1000 MHz i >=55 dB w zakresie 1000-2150 MHz. Takie same wartości odnoszą dla rozgałęźników, odgałęźników, sumatorów i gniazd. W przypadku pozostałych kabli wartości współczynnika ekranowania wynoszą:
zakres | magistralny | dystrybucyjny | rozprowadzający i budynkowy |
| 0,15-1000 MHz | >85 dB | >75 dB | >65 dB |
| 1000-2500 MHz | >75 dB | >65 dB | >55 dB |
Współczynnik ekranowania jest definiowany także dla pozostałych elementów i urządzeń sieci. Wzmacniacze szerokopasmowe powinny mieć współczynnik ekranowania większy od maksymalnego poziomu na wyjściu urządzenia pomniejszonego o 39 dBuV. Parametr ten dla wzmacniaczy kanałowych i antenowych nie może być niższy niż 75 dB.
Dotychczasowe parametry dotyczyły urządzeń czynnych i biernych instalacji kablowych działających w zakresie częstotliwości 47-862 MHz. Także urządzenia SMATV, czyli satelitarne urządzenia odbioru zbiorowego mają szczegółowo zdefiniowane parametry określające szczelność elektromagnetyczną.
W przypadku kabli satelitarnych, współczynnik ekranowania powinien być większy niż 65 dB w zakresie 470 - 1000 MHz i 55 dB w zakresie 1000 - 2150 MHz.
W zakresie 30 MHz do 25 GHz w dowolnym fragmencie pasma o szerokości 100 KHz, EIRP (Effective Isotropic Radiated Power – efektywna, równoważna moc promieniowana izotropowo) dla urządzenia pracującego na zewnątrz nie powinna przekraczać wartości podanych w tabeli.
wartość | zakres |
| 20 dBpW | 30 MHz- 960 MHz |
| 43 dBpW | 960 MHz - 2,5 GHz |
| 57 dBpW | 2,5 - 25 GHz |
Urządzenia pracujące w budynkach, także nie mogą przekraczać norm dopuszczalnych. Natężenie promieniowanego pola elektrycznego, mierzone w odległości 10m, nie może przekraczać 30 dBuV/m w zakresie 30 - 230 MHz oraz 37 dBuV/m w zakresie 230 - 960 MHz.
Urządzenia budynkowe muszą być odporne na zewnętrzne pola elektromagnetyczne o natężeniu 125 dBuV/m w zakresie częstotliwości 150 kHz - 1000 MHz. Dodatkowo muszą być odporne na zakłócenia przedostające się po liniach zasilania.
W zakresie 0,15 - 30 MHz muszą zachowywać parametry pracy przy poziomie zakłóceń do 125 dBuV/m, w zakresie 30 - 100 MHz, 120 dBuV/m i 100 - 150 MHz, 120 -110 dBuV/m (wartość maleje liniowo z logarytmicznym wzrostem częstotliwości).
Odrębną sprawą, dotyczącą obu grup urządzeń (telewizyjne i satelitarne), jest poziom zakłóceń wnoszonych do sieci zasilającej. Z punktu widzenia przenoszenia się zakłóceń do innych sieci najważniejszą sprawą jest, by nie przekraczał on 50 dBuV.
zakres częstotliwości [MHz] | dopuszczalny poziom zakłóceń [dBuV] | |
| quasi-szczytowa | średnia | |
| 0,009--015 | brak | brak |
| 0,15--5 | 66-56* | 56-46* |
| 0,5-5 | 56 | 46 |
| 5-30 | 60 | 50 |
| >30 | 60 | 50 |
* wartość maleje liniowo z logarytmicznym wzrostem częstotliwości
Poprzednio wspomniano, że współczynnik ekranowania jest jednym z najważniejszych parametrów, jakie opisują własności transmisyjne kabli. Powszechnie jest on wiązany z gęstością oplotu (czyli zewnętrznego dielektryka), co powoduje, że użytkownicy kupując kable wybierają te o największym współczynniku pokrycia oplotem. Pokrycie oplotem wyrażane jest w procentach i mówi jaka część dielektryka kabla jest osłonięta plecionką. Należy jednak przypomnieć, iż współczynnik ekranowania i pokrycie oplotem, to nie to samo, a ich związek, pomimo iż istnieje to jest dość luźny.
Wykorzystanie kabli do przysyłania wszelkiego rodzaju sygnałów, wymaga odizolowania ich od wpływów zewnętrznych oraz zapobieganiu wyciekom pół elektromagnetycznych na zewnątrz. Parametrem, który o tym decyduje jest właśnie współczynnik ekranowania i jako parametr opisujący własności transmisyjne kabla podlega pomiarom oraz jest odnoszony do wymagań ujętych w standardach. Natomiast współczynnik pokrycia oplotem nie jest parametrem elektrycznym kabla i nie jest mierzony, np. podczas badań homologacyjnych. Sprowadza się to do stwierdzenia, że wybór kabla należy dokonywać w oparciu o jego dane obiektywne a nie wrażenia i opinie.
Według normy EN50117 przewody koncentryczne, w zależności od skuteczności ekranowania, dzielimy na klasy:C, B, A, A+, A++. TRISET-113 E1015_500 ma najlepszą skuteczność ekranowania z kabli klasy abonenckiej dostępnych na rynku (pomiędzy klasą A+ i A++).
Klasy ekranowania przewodów
Klasa | 30-1000 MHz | 2-3 GHz |
C | 75 | 55 |
B | 75 | 55 |
A | 85 | 65 |
A+ | 95 | 75 |
A++ | 105 | 85 |
Powracając do kanału zwrotnego, należy zwrócić uwagę na fakt, iż wiele katalogów nie podaje parametrów kabli w zakresie częstotliwości poniżej 50 MHz. Oczywiście, można przyjąć, że na podstawie parametrów w wyższych częstotliwościach można je ekstrapolować na niższe częstotliwości, lecz zawsze trzeba pamiętać, że będzie to obarczone błędem. Zwłaszcza dotyczy to zachowania się współczynnika ekranowania.
