Antenowe instalacje zbiorcze (ang. SMATV) najczęściej montowane są w budynkach wielorodzinnych zarządzanych przez wspólnotę mieszkaniową lub firmy zarządzające nieruchomościami. Bez względu jednak na formę i sposób zarządzania budynkiem to właściciel lub zarządca obiektu powinien zapewnić bezawaryjną pracę instalacji antenowej, a co za tym idzie także dostosowanie jej do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T, radia FM/DAB oraz sygnału satelitarnego DVB-S/S2.
Niniejszy artykuł w zwartej formie przedstawia proces powstania instalacji multiswitchowej w jednym z krakowskich budynków - od określenia wymogów przez projekt, aż do wykonania i eksploatacji systemu.
Pkt 1. - wymogi stawiane instalacji.
Wbrew pozorom ten wydawałoby się oczywisty etap, który rozpoczynać powinien każdą inwestycję jest często źródłem wielu problemów na kolejnych etapach realizacji instalacji. Brak precyzyjnych wymagań oraz podstawowej wiedzy z zakresu instalacji RTV-SAT wśród deweloperskich podwykonawców, jak również osób projektujących instalacje powoduje, że decyzję o ostatecznym kształcie instalacji w wielorodzinnych budynkach, a nawet na całych osiedlach podejmuje... sprzedawca sprzętu lub instalator.
Precyzyjne określenie zadań stawianych instalacji to absolutna konieczność. Na szczęście z pomocą przychodzi tu rozporządzenie Ministerstwa Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 28 lutego 2013 r., które w sposób szczegółowy opisuje zadania stawiane instalacjom teletechnicznym w nowoprojektowanych budynkach. Problem stanowią jednak modernizacje instalacji w budynkach już istniejących. Warto i dla nich przyjąć wprowadzane przez rozporządzenia założenia. Uniwersalna instalacja telewizyjna w budynku zamieszkania zbiorowego powinna umożliwiać odbiór naziemnej telewizji DVB-T, analogowego radia FM, cyfrowego radia DAB i telewizji satelitarnej z dwóch satelitów (Hotbird, Astra) oraz umożliwiać realizację dostępu do usług sieci kablowej. Takie podejście do kwestii instalacji zapewni mieszkańcom komfort w dostępie do wszelkiego rodzaju usług TV, a przy przemyślanym projekcie i odpowiednim doborze sprzętu nie obciąży w sposób znaczący inwestora.
W opisywanym w niniejszym artykule przykładzie realizacji, wymogi inwestora w znacznym stopniu pokrywały się z założeniami rozporządzenia. Wyjątek stanowił fakt zbiorczej dystrybucji sygnału satelitarnego nie z dwóch, a z jednej pozycji satelitarnej. Reasumując, projektant miał za zadanie zaprojektować system multiswitchowy przy uwzględnieniu następujących założeń:
- dystrybucja sygnałów: DVB-T, FM, DAB, SAT (satelita Hotbird 13.0E)
- budynek liczący 5 kondygnacji mieszkalnych oraz 5 klatek
- w każdej z klatek 24 przyłącza abonenckie
- pionowy szacht kablowy w każdej z klatek
- możliwość prowadzenia okablowania poziomego na poziomie -1 (garaż, piwnice)
Pkt. 2 - wybór systemu multiswitchowego.
Na rynku istnieje wiele rozwiązań pozwalających na realizację zbiorczych instalacji telewizyjnych bazujących na multiswitchach. Przy wyborze odpowiedniego systemu kierować się należy zarówno tabelarycznymi danymi przedstawiającymi parametry techniczne urządzeń, jak i przede wszystkim tym, co oprócz samych urządzeń system oferuje. Mowa tu m.in. o wspomaganiu etapu projektowego (wsparcie merytoryczne od strony producenta), wykonawczego (przemyślane rozwiązania technologiczne), czy eksploatacyjnego (niezawodność, wydłużony okres gwarancji).
System multiswitchowy Terra to:
- najwyższej klasy sprzęt o doskonałych parametrach technicznych, objęty 4 - letnią gwarancją producenta
- kompleksowa oferta urządzeń: wzmacniaczy magistrali, wzmacniaczy TV oraz radia, elementów pasywnych i multiswitchy
- darmowy program do projektowania złożonych instalacji - przeczytaj więcej
- baza plików CAD dla projektantów dodatkowo wspomagająca proces projektowy i tworzenie dokumentacji budowlanej
Pkt. 3 - Projekt instalacji.
Instalacje multiswitchowe w budynkach wielorodzinnych wymagają wcześniejszego zaprojektowania. Parametrami wyjściowymi do wyliczeń jest odpowiednia topologia sieci, dobór odpowiednich rozgałęźników i odgałęźników, liczba i rodzaj multiswichy oraz tłumienność użytego przewodu. Zaprojektowanie polega na takim dobraniu elementów systemu, aby na gniazdach antenowych poziomy odbieranych sygnałów były zgodne z obowiązującymi zaleceniami.
Poniżej prezentujemy wykonany w programie SatNet projekt instalacji dla opisywanego wcześniej przypadku. Instalacja na jednym z krakowskich osiedli objęła swym zasięgiem 120 mieszkań rozlokowanych w 5 klatkach i na 5 kondygnacjach. Sieć zaprojektowana została w oparciu o multiswitche marki TERRA serii MV-5XX. Do podziału sygnału z magistrali multiswitchowej na poszczególne klatki wykorzystano 5-cio torowe rozgałęźniki oraz odgałęźniki o odpowiednim stopniu tłumienia sygnału.
Pobierz projekt (*.STN).
W przedmiotowej instalacji wykorzystano topologię okablowania obejmującą 5-cio kablową magistralę schodzącą pionem w klatce środkowej, a następnie poprowadzoną poziomo przez wszystkie klatki na poziomie -1. W obrębie każdej z klatek przewidziano montaż skrzynki RTV wyposażonej w multiswitch, z którego w topologii gwiazdy rozchodzić się będą kable do gniazd końcowych.
Pkt. 4 - Realizacja.
W 5-klatkowym budynku o łącznej liczbie 120 abonentów zamontowano 1 zestaw antenowy. W skład zestawu weszły: antena kierunkowa UHF Dipol 44/21-69 Tri Digit A2670 o dużym zysku energetycznym (16,8 dBi), antena radiowa Dipol 1RUZ B A0210, antena na pasmo BIII A0140 (radio DAB), czasza satelitarna o średnicy 100 stalowa TRIAX 100 TD A9645 oraz konwerter satelitarny QUATRO Inverto BLACK Ultra A98266. Całość zamontowano na stalowym maszcie E903830 o wysokości 3 metrów, który został przymocowany do komina wentylacyjnego przy pomocy obejmy ściennej OMP-50L40 E8552.
Przy pomocy kabla koncentrycznego Triset-113 PE E1017_100 poprowadzono pięciokablową magistralę do metalowej obudowy TPR-7 R90561 zamontowanej na najwyższej kondygnacji budynku, w której umieszczono zestaw wzmacniaczy - szerokopasmowy wzmacniacz SA-51 TERRA R70501 umożliwiający wzmacnianie i wyrównanie poziomu sygnałów IF dla 4 par polaryzacja-pasmo, jak i zasilenie wszystkich urządzeń aktywnych w instalacji, takich jak konwertery LNB oraz multiswitche. W celu rozprowadzenia sygnału DVB-T, zdecydowano się na zastosowanie czterokanałowego wzmacniacza marki Terra at440 R82511 umożliwiającego selektywne wzmocnienie oraz wyrównanie 4 multipleksów cyfrowych zapewniając wysoki i stabilny (układ automatycznej kontroli wzmocnienia AGC) poziom sygnału na wyjściu. Dodatkowo w celu wprowadzenia sygnału radiowego FM/DAB zastosowano szerokopasmowy wielowejściowy wzmacniacz FM/VHF/UHF ma400 R82520, który został zaprojektowany z mylą o wzmocnieniu pasma UHF oraz wzmocnieniu i wprowadzeniu do instalacji sygnałów z pasm FM, VHF. Oba wzmacniacze zostały zasilone z zasilacza DR-60-12 R82532 i umieszczone na szynie DIN. Urządzenia zabezpieczono przy pomocy zabezpieczenia przeciwprzepięciowego Signal R48602 oraz uziemiono.
Przez wszystkie kondygnacje budynku poprowadzono kablową magistralę (5 przewodów) do metalowej obudowy TPR-7 R90561 zamontowanej w piwnicy, którą oznaczono zgodnie z kolorami wejść odgałęźników, rozgałęźników oraz multiswitchy serii MV-524 R70724. Odlewana obudowa tych urządzeń zapewnia wysoką skuteczność ekranowania uniemożliwiając przenikanie sygnałów zakłócających do ich wnętrza. W celu wydzielenia sygnału z magistrali w poszczególnych klatkach zastosowano zestawy - odgałęźniki-5XX o odpowiednich stopniach tłumienia oraz multiswitche serii MV-524 R70724.
Powyższe zdjęcie przedstawia odgałęźnik SD-520 R70518 umożliwiający wydzielenie sygnału z głównej magistrali oraz multiswitch MV-524 R70724 umożliwiający dystrybucję sygnału do 24 gniazd, zamontowane w metalowej obudowie TPR-7 R90561. W celu podziału sygnału magistrali na dwa kierunki wykorzystano rozgałęźnik SD-504 R70517.
W całej instalacji wykorzystano przewody z rodziny Triset-113. Do zastosowań zewnętrznych wykorzystano przewód E1017_100 w czarnym płaszczu polietylenowym, odpornym na promieniowanie UV. Wewnątrz budynku zastosowano przewód biały Triset-113 E1015_500 w płaszczu PVC. Profesjonalizmu całej instalacji dopełniają samokompresyjne złącza Cabelcon E80410, zapewniające trwałość połączenia oraz zabezpieczenia przeciwprzepięciowe Signal R48602 zamontowane na wejściu pierwszego elementu aktywnego instalacji.
Zestawienie wykorzystanego w instalacji sprzętu i okablowania:
Nazwa | Kod | Ilość |
Antena satelitarna 100 cm stalowa Triax 100 TD | A9645 | 1 |
Antena telewizyjna Tri Digit | A2670 | 1 |
Antena radiowa 1RUZ PM B | A0221 | 1 |
Antena radiowa DIPOL-4/DAB | A0140 | 1 |
Konwerter QUATRO Inverto BLACK | A98266 | 1 |
Zabezpieczenie przeciwprzepięciowe Signal | R48602 | 6 |
Cyfrowy wzmacniacz DVB-T at440 | R82511 | 1 |
Wielowejściowy wzmacniacz FM/VHF/UHF | R82520 | 1 |
Taśma zasilająca | R82537 | 1 |
Zasilacz DR-60-12 | R82532 | 1 |
Szyna DIN | R82538 | 1 |
Wzmacniacz SA-51 | R70501 | 1 |
Rozgałęźnik TV/SAT SD-504 Terra | R70515 | 1 |
Odgałęźnik TV/SAT SD-520 Terra | R70518 | 1 |
Odgałęźnik TV/SAT SD-515 Terra | R70517 | 2 |
Multiswitch MV-524 Terra | R70724 | 5 |
Gniazdo końcowe Signal RTV/SAT | R694100 | 120 |
Wtyk Cabelcon samokompresyjny | E80410 | 130 |
Obudowa metalowa TPR-7 500x500x200mm | R90561 | 6 |
Przewód TRISET-113 PE żelowany | E1017_1 | 25 mb |
Przewód TRISET-113 biały | E1015_500 | 1920 mb |
Przykłady innych realizacji instalacji zbiorczych TERRA
Instalacja multiswitchowa - 182 abonentów w 2 blokach
Instalacja multiswitchowa na prestiżowym osiedlu - 198 mieszkań
Instalacja multiswitchowa na osiedlu mieszkaniowym (1215 gniazd)
Instalacja multiswitchowa w wieżowcu
Instalacja multiswitchowa na 189 gniazd