Polski
English
Česky
Deutsch
Irish
Magyar
Português
Română
Slovenský
Ostatnio w Europie nastąpiła zmiana sposobu nadawania naziemnej telewizji cyfrowej, poprzez zamianę dotychczasowego systemu DVB-T na bardziej efektywny DVB-T2. W Polsce włączone zostały kolejne nadajniki DVB-T2. Mimo, że odbiór sygnału w standardzie DVB-T/T2 w zdecydowanej większości przypadków nie powinien wymagać wymiany zestawu antenowego stosowanego do tej pory, praktyka pokazuje, iż w wielu sytuacjach modernizacja zestawu jest konieczna. Każdego dnia powstaje również wiele nowych lokalizacji, dla których dobrać należy odpowiedni zestaw antenowy.
Spróbujemy więc odpowiedzieć na postawione pytanie: jaka antena do DVB-T/T2?
Oczywiście na powyższe pytanie nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie. 100% sukcesu dać może wyłącznie wynajęcie profesjonalnego instalatora, który korzystając z własnego doświadczenia oraz przyrządów pomiarowych dobierze odpowiedni dla danej lokalizacji zestaw antenowy. Przed decyzją i zakupem anteny warto również popatrzeć na dachy okolicznych budynków i skorzystać z doświadczeń mieszkańców, którzy odbierają już naziemną telewizję cyfrową.
Dobór anteny oraz prawidłowy odbiór sygnału uwarunkowany jest kilkoma czynnikami, do których zaliczyć możemy przede wszystkim:
- odległość od nadajnika/nadajników
- moc emisji nadajnika
- wysokość zawieszenia nadawczych systemów antenowych
- kierunkowość nadajnika
- ukształtowanie terenu na linii nadajnik - miejsce odbioru
- zabudowę terenu w lokalizacji odbioru (teren otwarty, zabudowa miejska itd.)
Trzy pierwsze czynniki sprawdzić możemy wykorzystując przeznaczone do tego serwisy w Internecie. Na przykładzie centrali firmy Dipol w Krakowie spróbujemy dobrać antenę, która zapewni nam odpowiedni odbiór z najbliższego nadajnika telewizyjnego.
Sprawdzenie odległości od nadajnika oraz jego mocy nadawczej.
Czynność tę wykonać można na kilka sposobów. Najszybszą i stosunkową przejrzystą metodę oferuje serwis sat-charts.eu wraz ze swoim lokalizatorem (tylko polskie nadajniki DVB-T).
Klikając w odpowiednie miejsce na mapie, wybieramy interesujący nas obszar:
Widok ogólny mapy
Wykorzystując suwak po lewej stronie zmniejszamy skalę mapy oraz korygujemy położenie interesującego nas punktu odbioru:
Widok szczegółowy - lokalizacja miejsca odbioru.
Po wybraniu interesującej nas lokalizacji wciskamy przycisk:
Wyświetlona zostanie wówczas lista nadajników w kolejności od najbliższego do najdalszego względem wskazanej wcześniej lokalizacji wraz z podziałem na poszczególne multipleksy. Dodatkowo, poszczególne pozycje na liście oznaczone są jednym z trzech kolorów:
- kolor zielony – stabilny odbiór najbardziej prawdopodobny
- kolor pomarańczowy – odbiór prawdopodobny, możliwe zakłócenia
- kolor czerwony – odbiór niemożliwy lub prawie niemożliwy
Serwis również informuje użytkownika o tym, że moc i odległość nadajnika nie są jedynymi czynnikami warunkującymi poprawny odbiór:
Stabilny odbiór zależy od wielu czynników, nie tylko od odległości od nadajnika i jego mocy. Musimy wziąć również pod uwagę m.in ukształtowanie terenu, jak wysoko nadajnik jest umieszczony, zysk anteny odbiorczej, jej kierunkowość czy czułość głowicy naszego odbiornika.
Dla wskazanej przez nas lokalizacji, tj. siedziba firmy Dipol Kraków, ul. Ciepłownicza 40, lista dostępnych nadajników kształtuje się następująco:
Wykaz nadajników dla lokalizacji Kraków, Ciepłownicza 40.
Na podstawie powyższej listy stwierdzić można, że dwa multipleksy, tj. MUX2 oraz MUX3, dostępne są na kanałach 48 oraz 64 z oddalonego o nieco ponad 10 km nadajnika Chorągwica. Moc nadawania wynosi odpowiednio 2 oraz 63 kW.
W tym przypadku rozważać można jeszcze odbiór z nadajników Rabka, Katowice, Tarnów, Wisła i Zakopane, przy czym jedynie nadajnik Wisła-Skrzyczne nadaje MUX1 z inną zawartością programową.
Poniżej przedstawione zostały tabele, na podstawie których możliwe jest optymalne dobranie anteny w oparciu o uzyskane do tej pory informacje. Tabele mają charakter poglądowy. W związku z tym, że odbiór sygnałów radiowych jest wypadkową wielu czynników, firma Dipol nie daje 100% gwarancji na to, że dobór anteny na podstawie poniższych zestawień zaowocuje bezproblemowym odbiorem w każdej lokalizacji.
Na podstawie powyższych tabel i uzyskanych do tej pory informacji dla możliwości odbioru w siedzibie firmy Dipol, wnioskować można, że:
- dla nadajnika Chorągwica (11 km, moc 63kW oraz 2kW) najbardziej optymalnym rozwiązaniem będzie antena A1911
- chcąc ewentualnie spróbować odbioru MUX1 z nadajnika Wisła-Skrzyczne (82 km, 10kW), lepszym rozwiązaniem będzie któraś z anten A2670, A3710 lub A3380. Warto tutaj wspomnieć o podstawowej różnicy między antenami typu A2670 oraz A3710. Zysk obu anten jest podobny, anteny typu ATX są bardziej kierunkowe. W przypadku, gdy liczymy na odbiór sygnału z kilku nadajników, lepszym rozwiązaniem będzie antena A2670 o szerszej wiązce promieniowania.
Ze wzmacniaczem czy bez?
Zdecydowana większość wymienionych wyżej anten pracować może w zestawie ze wzmacniaczami dopuszkowymi typu LNA. Niektóre z nich zakupić można w skompletowanym od razu zestawie: A1615, A2665, A2675 - wyposażone we wzmacniacz o największym wzmocnieniu - LNA-177 B4009. W przypadku chęci zakupu przedwzmacniacza do innej anteny lub słabszego przedwzmacniacza, można wybrać jeden z trzech modeli - LNA-101 o wzmocnieniu 15dB B4007, LNA-169 o wzmocnieniu 24dB B4008 lub LNA-177 o wzmocnieniu 30dB B4009.
Ogólnie przyjęta praktyka mówi, że należy dążyć do unikania stosowania przedwzmacniaczy w przypadku odbioru sygnałów DVB-T/T2. Jednak również i w tym przypadku, podobnie jak przy doborze anteny, wszystko zależy od mocy i odległości nadajnika. W przypadku nadajników oddalonych o 40km i więcej, szczególnie w przypadku niskiej mocy emisji, zastosowanie przedwzmacniacza może być konieczne. Często również okolica, w której odbierany ma być sygnał nie sprzyja poprawnemu odbiorowi (gęsta zabudowa, drzewa itp.). Wówczas, np. gdy sygnał odbierany ma być z odbicia, stosowanie przedwzmacniacza zwiększa szanse odbioru.
Co z antenami siatkowymi?
Obiegowa opinia mówi, że szerokopasmowe anteny siatkowe nie nadają się do odbierania sygnałów cyfrowych. Praktyka pokazuje jednak, że anteny tego typu mogą być z powodzeniem stosowane, a problem nie leży w samej ich konstrukcji (szeroki kąt połowy mocy), a dużo częściej w słabej jakości przedwzmacniaczach w nich stosowanych (brak ekranowania, wysoki współczynnik szumów).
Osoby posiadające takie anteny, przed zakupem anteny kierunkowej powinny zweryfikować, czy są w stanie odebrać na nich sygnał cyfrowy. W wybranych przypadkach szeroka wiązka promieniowania anteny siatkowej powodować może, że zbierane przez nią niepożądane sygnały mogą zakłócić odbiór sygnału DVB-T/T2.
Z drugiej strony, anteny te mogą sprawdzić się w gęstej, miejskiej zabudowie, gdzie sygnał odbierany może być z odbicia i poprawne ustawienie anteny kierunkowej może być utrudnione.
Z drugiej strony, anteny te mogą sprawdzić się w gęstej, miejskiej zabudowie, gdzie sygnał odbierany może być z odbicia i poprawne ustawienie anteny kierunkowej może być utrudnione.
Sprawdzenie pokrycia i kierunkowości emisji nadajników
Wysoka moc oraz względnie niewielka odległość od nadajnika nie są gwarancją uzyskania poprawnego odbioru. Czynnikiem decydującym może być również kierunkowość emisji danego nadajnika. Co ważne, nadający 2 multipleksy nadajnik może jeden z nich emitować kierunkowo (np. na wybrany obszar miejski), a drugi z nich dookólnie. Taki stan rzeczy jest odpowiedzią na często pojawiające się problemy z odbiorem tylko jednej paczki programowej (multipleksu) przez mieszkańców określonego terenu.
Serwisem, który może pomóc w ostatecznym wyborze odpowiedniej anteny jest dvbtmap.eu umożliwiający m.in.:
- sprawdzenie lokalizacji większości europejskich nadajników DVB-T/T2
- ich pokrycia sygnałowego
- profilu terenu między nadajnikiem a wybranym miejscem odbioru
Widok strony głównej serwisu dvbtmap.eu. Serwis dostępny w kilku językach, m.in. w języku angielskim, polskim, czeskim, węgierskim oraz niemieckim. Zasięg nadajników sprawdzić możemy wybierając opcję "Coverage Map" a następnie z listy po prawej stronie wybrać interesujący nas multipleks oraz nadajnik.
 |  |
Przykład nadajnika z emisją dookólną (MUX2) oraz kierunkową (MUX3). Należy zwrócić uwagę na fakt, że w drugim przypadku istnieje wiele miejsc pozostających w bezpośrednim sąsiedztwie nadajnika, a w których bezpośredni odbiór sygnału będzie niemożliwy. W takiej sytuacji konieczna jest weryfikacja możliwości odbioru z innych nadajników lub w skrajnym przypadku próba odebrania sygnału z odbicia.
Sprawdzenie profilu terenu
Ostatnią rzeczą, jaką można sprawdzić przed decyzją o zakupie anteny do odbioru telewizji, jest profil terenu między nadajnikiem i miejscem odbioru. Może się okazać, że chcąc odbierać multipleksy nienadawane z lokalnego nadajnika i rozważając zakup droższej, większej anteny robimy to bezcelowo. Nawet, gdy nadajnik nadaje z dużą mocą, to występujące między nim a lokalizacją odbioru przeszkody terenowe mogą skutecznie uniemożliwić bezpośredni odbiór.
Do sprawdzenia profilu terenu między interesującymi nas punktami po raz kolejny posłużyć może serwis dvbtmap.eu wraz z narzędziem map distance.
Wybierając z listy odpowiedni nadajnik oraz zaznaczając na mapie miejsce odbioru, określamy odległość oraz profil terenu między danymi punktami. Wyliczenie uwzględnia wysokość zawieszenia anteny na maszcie nadawczym.
Przykład profilu terenu - brak przeszkód między nadajnikiem a odbiornikiem.
Przykład profilu terenu - przeszkody terenowe między nadajnikiem a odbiornikiem.
