Dobór anten telewizji naziemnej

Biblioteka archiwalna.
Informacje w niej zawarte mogą być nieaktualne.
Aktualna wersja artykułu dostępna pod adresem www.dipol.com.pl/bib217.htm
Poradnik został napisany, w celu ułatwienia doboru anten naziemnych w warunkach dobrego sygnału.
W sytuacjach: niskiego poziomu, odbić, zakłóceń sygnału, zalecamy skorzystanie z usług instalatora, który najlepiej zna warunki odbioru na danym terenie.

Poniżej są omówione czynniki, od których jest zależny dobór anten.
Niniejszy poradnik nie daje 100% pewności, że dobrane anteny spełnią oczekiwania.
Czynniki wpływające na dobór anten
I. Odległość od nadajnika / nadajników
II. Ilość nadajników, oraz pasma ich pracy
III. Odległość kątowa pomiędzy nadajnikami
IV. Moc nadawania danego kanału
V. Kierunkowość anteny nadajnika
VI. Polaryzacja
VII. Przeszkody na drodze antena nadajnika-antena odbiorcza
VIII.Rodzaj instalacji, do której dobieramy antenę
IX. Wpływ nadajników zakłócających
I. Odległość od nadajnika to kluczowy parametr jeśli chodzi o dobór anten. Wraz ze wzrostem odległości staje się konieczne stosowanie anten o coraz większym zysku energetycznym.

 

Do 10km

Do 25km

Powyżej 25km

Antena siatkowa

TAK

NIE

NIE

Antena logarytmiczna A4011

TAK

Tak

NIE

Zestaw A0710 +A1910

TAK

TAK

TAK

Zestaw A1116+A2682 lub A3710

Niekonieczny

TAK

TAK

Dobór anten w zależności od odległości od nadajnika
Jeśli odległość od nadajnika jest większa niż 20 km, trzeba stosować zestaw A1116+A2682 lub A3710, wyposażone w przedwzmacniacze np. rurkowe np. B4033.
II. Ilość nadajników. Sytuacja, w której sygnał pochodzi z jednego nadajnika jest komfortem, który jednak mamy tylko w niektórych miastach: Kraków, Warszawa, Zakopane, Olsztyn.
W większości miejsc w Polsce sygnał pochodzi z kilku nadajników. Musimy zatem montować większą ilość anten kierunkowych.
W przypadku dwu lub więcej nadajników nie stosujemy anten siatkowych, ponieważ duży kąt połowy mocy (około 45stopni), spowoduje nakładanie się sygnałów pochodzących z różnych anten.

Przykład 1
Bochnia, mamy tutaj sygnał z dwóch nadajników: Chorągwica (Kraków), Góra Świętego Marcina (Tarnów)

Nazwa programu

TVP1

TVP2

Polsat

TVN

TV4

Puls

TVP3

Kanały nadawane z nadajnika Chorągwica

10

33

53

30

35

27

50

moc

duża

200kW

duża

300kW

duża

100kW

średnia

10kW

średnia

10kW

10kW

duża

200kW

polaryzacjaHH
H
H
H
H
H
antena dookolna
dookolna dookolna
kierunkowa
kierunkowa
dookolna
dookolna
Kanały z nadajnika Góra św. Marcina
-
22
60
35
-
-
57
moc
-
średnia
średnia średnia 10kW
-
-
duża
polaryzacja
-
H
H
H
-
-
H
antena
-
dookolna
dookolna
kierunkowa
-
-
dookolna
Wykaz programów z nadajników krakowskich i tarnowskich
Niestety odbiór z Krakowa TVN, TV4, oraz Puls jest praktycznie niemożliwy, ponieważ antena nadawcza jest kierunkowa i ustawiona w kierunku na Kraków. W tej sytuacji w Bochni montujemy dwie anteny UHF, (Kraków + Tarnów) oraz jedną antenę VHF(Kraków).
III. Odległość kątowa pomiędzy nadajnikami. Jeżeli sygnał pochodzi z kilku nadajników, to należy rozważyć czy nie uda się odebrać sygnału z nich pochodzących na mniejszej ilości anten niż ilość nadajników. Aby tego dokonać musimy przyjąć, że typowa antena kierunkowa ma kąt połowy mocy 15 stopni. Jeśli zatem odległość kątowa pomiędzy nadajnikami, w miejscu instalacji jest mniejsza lub równa 15stopni to istnieje możliwość odbioru z dwóch nadajników na jednej antenie.
Przykład 2
Oleśnica. Odbiór z nadajników we Wrocławiu. Pomimo mamy tutaj aż trzy nadajniki, możemy przyjąć, że kąt pomiędzy kierunkami na te nadajniki nie jest większy niż 15 stopni. Zatem w Oleśnicy wystarczą także dwie anteny jedna na VHF druga na UHF.

Wrocław

TVP1

TVP2

Polsat

TVN

TV4

Puls

TVP3

kanał

12

25

59

56

31

42

42

Mocduża
duża
duża
średnia
średnia
duża
duża
Polaryzacja
HH
H
H
H
H
H
Antenadookolnadookolna
dookolna kierunkowadookolnadookolnadookolna
Nadajnik
G. Ślęża
G. ŚlężaG. ŚlężaŻórawina
Wrocław
G. ŚlężaG. Ślęża
Wykaz nadajników wrocławskich
Przykład 3
Siechnice. Wydaje się, że można połączyć odbiór z Żórawiny i Ślęży Jednak odległość kątowa pomiędzy Wrocławiem a Górą Ślężą jest na pewno większa niż 15 stopni. Z tego względu polecamy tutaj dwie anteny na pasmo UHF i jedna VHF.
IV. Moc nadawania sygnału. Programy są nadawane z różną mocą. Z tego samego nadajnika mamy często kanały nadawane z mocą 300 kW oraz 10 kW. Moc nadawanego sygnału przekłada się na zasięg. Może się wiec zdarzyć, że jedne kanały odbieramy idealnie a inne słabo, bądź w ogóle.
Przykład 4
Łódź. W praktyce TV Puls jest dostępny tylko do 5 km od nadajnika, a TVN 10 km. Stosuje się tutaj dwie anteny UHF + jedna VHF wraz z korektorem. Należy szczególnie wzmocnić słabe TVN i PULS, jeśli stosujemy wzmacniacz szerokopasmowy może zajść konieczność użycia tłumika dla TVP2, TVP1, oraz Polsatu.
Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie wzmacniacza kanałowego.

Łódź

TVP1

TVP2

Polsat

TVN

TV4

Puls

TVP3

kanał7

32

49 21565943
moc

duża

100 kW

duża

duża

100 kW

średnia

1 kW

średnia

10 kW

średnia

1 kW

duża

100 kW

polaryzacja H H HHHHH
kierunkowośćdookolna   dookolna  dookolna  
lokalizacja

Zygry

k.Sieradza

ul. Andrze-

jewska

ul. Andrze-

jewska

ul. Sienkiewicza

ul. Andrze-

jewska

ul. Andrze-

jewska

ul. Andrze-

jewska

Wykaz programów dostępnych z nadajników Łódzkich
V. Kierunkowość anten nadajnika. Nie wszystkie anteny nadawcze mają charakterystykę dookolną. Z uwagi na powstawanie zakłóceń, nadawca często decyduje się na anteny, które nadają tylko w jedną stronę.
Przykład 5.
Nadajnik Kosztowy woj. Śląskie dla TVN (kanał 32) nie nadaje w kierunku południowym. Z tego względu istnieją duże problemy odbioru TVN np. w Tychach, a na zachodnich przedmieściach Krakowa możemy odbierać TVN z nadajnika Kosztowy bez większych problemów.
VI. Polaryzacja. W niektórych miejscach w Polsce sygnały są nadawane w polaryzacji
pionowej. Taka sytuacja wymusza montowanie anten w taki sposób, aby kierunek ułożenia direktorów i reflektorów był prostopadły do powierzchni ziemi. Taka sytuacja występuje zwykle dla nadajników o małej mocy (przemienników), gdzie dąży się do eliminacji wzajemnego oddziaływania nadajników. Fala z polaryzacją pionową nie zakłóca fali z polaryzacją poziomą.
Przykład 6
Biłgoraj nadajnik Tarnawatka, gdzie TVP1 jest nadawany na kanale 10 w polaryzacji V. Do odbioru tego kanału stosujemy antenę VHF. Antenę montujemy tak, aby kierunek direktorów i reflektorów był prostopadły do powierzchni ziemi.
VII. Przeszkody na drodze nadajnik - antena odbiorcza. Czasami zdarza się, że antena nadawcza jest przesłonięta przez inny obiekt np. góra, wysoki budynek. Może się zdarzyć sytuacja, że nie będzie możliwości odbioru kanałów naziemnych w danym miejscu, np. bardzo blisko nadajnika
Przykład 7
Skawina. Odbiór z Chorągwicy jest praktycznie niemożliwy. W takiej sytuacji najlepiej udać się do lokalnego instalatora, który dysponując doświadczeniem, znajdzie optymalne rozwiązanie.
VIII. Rodzaj anten jest uzależniony od typu instalacji. Trzeba pamiętać, że jakość sygnału ulega systematycznemu pogorszeniu (maleje odstęp sygnał szum) na kolejnych etapach transmisji w instalacji. Zatem, jeżeli planujemy rozległe instalacje o duże liczbie elementów czynnych i biernych to zalecamy dobór anten z większą starannością.
Przykład 8
Dobór anten przy odległości od nadajnika do 20 km.

 

1 odbiornik TV

Instalacja zbiorowa TV

Instalacja multiswitchowa mała

Instalacja multiswitchowa duża

Antena siatkowa

TAK

NIE

NIE

NIE

Antena logarytmiczna A4011

TAK

NIE

NIE

NIE

Zestaw
A0710+A1910

TAK

TAK

TAK

NIE

Zestaw A1116+A2682 lub A3710

TAK

TAK

TAK

TAK

Dobór anten w zależności od typu instalacji.
IX Kanały sąsiednie. Jeżeli nastawiamy się na odbiór z kilku kierunków, a występuje konieczność odbioru sąsiedniokanałowego, to należy pamiętać, że może wystąpić problem z odbiorem. Jeżeli poziomy sygnałów na sąsiednich kanałach będą się różnić o więcej niż 3dB, to nastąpi efekt przebijania mocniejszego kanału na słabszy.