Zbiorcze instalacje satelitarne

Biblioteka archiwalna.
Informacje w niej zawarte mogą być nieaktualne.
Zbiorcze instalacje przeznaczone do odbioru telewizji satelitarnej wydają się najbardziej efektywną i ekonomiczna metodą dla zapewnienia odbioru programów nadawanych droga satelitarną, szczególnie w gęsto zaludnionych miastach. Pozwalają na zmniejszenie gąszczu anten na budynkach, a często są jedyna możliwością kiedy zarządca budynku w trosce o jego wygląd zabrania instalacji anten indywidualnych.
Rodzaje instalacji:
  • z zastosowaniem multiswitch’y,
  • z przemianą pierwszej pośredniej częstotliwości satelitarnej,
  • z zastosowaniem dekoderów MPEG–2 na standard PAL,
  • z transmodulacją MPEG–2 na QAM.
W artykule omówimy instalacje z wykorzystaniem multiswitch’y i przemianą pierwszej pośredniej.
Instalacje zbudowane z wykorzystaniem multiswitch’y
Multiswitch to elektroniczne urządzenie, które pozwala na niezależne dołączanie dowolnego wyjścia do dowolnego wejścia, to znaczy jest przełącznikiem działającym w zakresie od 950 do 2150 MHz (a nawet do 2400 MHz). Dodatkowo możliwe jest także podłączenie sygnałów telewizji naziemnej (46 do 862 MHz). Rozdział obu sygnałów jest dokonywany w gnieździe u abonenta.
Gniazdo takie posiada wejście satelitarne do podłączenia tunera, telewizyjne, oraz radiowe, musi także przepuszczać napięcie stałe i sygnały sterujące (22 kHz i DISEqC) z wejścia przeznaczonego do podłączenia tunera. Dla tunera multiswitch’a jest widziany jak konwerter satelitarny, a przełączanie pomiędzy jego wejściami jest dokonywane poprzez zmianę napięcia wysyłanego przez gniazdo wejściowe tunera (14 lub 18 V), obecność lub brak sygnału 22 kHz, oraz w przypadku multiswitch’y 9–wejściowych, sygnałem DISEqC.
Multiswitch zapewnia dostęp abonentom do sygnału z dowolnej polaryzacji, pasma i satelity. Różnorodność instalacji wymaga stosowania różnych multiswitch’y. Podstawowe różnice pomiędzy nimi to:
1) Ilość wejść do których podłącza się konwertery satelitarne, determinuje możliwości odbioru sygnałów z różnych satelitów i polaryzacji,
Występują multiswitch’e o:
  • 4 wejściach - możliwy odbiór wszystkich programów z jednego satelity
  • 8 wejściach - możliwy odbiór wszystkich programów z dwóch satelitów
  • 12 wejściach - możliwy odbiór wszystkich programów z trzech satelitów
  • 16 wejściach - możliwy odbiór wszystkich programów z czterech satelitów
instalacja z multiswitch’ami 2 lub 4–wejściowymi (4 wyjściowymi)
instalacja z multiswitch’ami 4 lub 8–wejściowymi (4 wyjściowe)
2) Ilość wyjść typowe multiswitch’e mają 4, 8,12,16 wyjść. Dla większej ilość użytkowników stosujemy kaskadowanie multiswitch’y.
instalacja z multiswitch’em 4–wejściowymi (8 wyjściowym)
3) Wejście telewizji naziemnej umożliwia zsumowanie i dystrybucję w jednym przewodzie sygnałów satelitarnych i naziemnych.
4) Istnienie wyjść przelotowych zarówno dla sygnałów satelitarnych, jak i telewizji naziemnej, pozwalają one na kaskadowanie multiswitch’y w celu zwiększenia ilości użytkowników.
kaskada dwóch multiswitch’y 4 lub 8–wejściowych (4 wyjściowych)
5) Zasilanie konwerterów z tunerów satelitarnych lub z zewnętrznego źródła zasilania. Zewnętrzne źródło zasilania powoduje zwiększenie niezawodności w dużych sieciach, oraz umożliwia stosowanie konwerterów o zwiększonym poborze prądu.
6) Różne napięcia zasilania konwerterów, zazwyczaj spotykamy następujące warianty zasilania:
  • na wszystkich wejściach to samo napięcie co napięcie zasilania lub napięcie dodatkowo stabilizowane, w takim wypadku należy zastosować konwerter dual lub quatro, w pewnych wypadkach także fullband,
  • na wejściach skojarzonych z polaryzacją pionową V napięcie 14 V, a na wejściach skojarzonych z polaryzacją poziomą H napięcie 18 V, tu poza konwerterami dual i quatro możliwe jest stosowanie konwerterów twin i fullband, w przypadku potrzeby odbioru sygnałów z górnego pasma można zastosować zewnętrzny generator sygnału 22 kHz,
  • jak wyżej, lecz dodatkowo na wejściach skojarzonych z górnym pasmem możliwe jest włączenie sygnału 22 kHz, tu mamy pełną dowolność w stosowaniu konwerterów
Należy pamiętać, że przyporządkowanie poszczególnych wejść różnym polaryzacjom i pasmom jest umowne, i mówi nam tylko o tym, do którego wejścia po wysłaniu sygnału odpowiadającego danej polaryzacji i pasmu, zostanie dołączony tuner. Nie stoi nic na przeszkodzie by w rzeczywistości do wejść multiswitch’a były dołączone zupełnie dowolne sygnały.
Projektowanie instalacji z multiswitch’ami jest identyczne jak w przypadku instalacji telewizyjnych, jednak należy pamiętać iż częstotliwości są większe, co wymaga stosowania typowych przewodów satelitarnych, oraz w przypadku potrzeby wzmocnienia sygnału, zachodzącej jeśli wielkość instalacji przekracza 20 użytkowników, lub kiedy odległości pomiędzy multiswitch’ami przekracza 10 m.
Kiedy użytkowników jest więcej niż 20 wskazane jest podzielenie instalacji na dwie niezależne, lub podział sygnału z konwerterów. Stosowane do podziału sygnału z konwerterów rozgałęźniki muszą być przystosowane do pracy do częstotliwości 2150MHz, i posiadać przejście stałoprądowe - zasilanie konwertera.
Duża instalacja z multiswitch’ami 4–wejściowymi (4 wyjściowymi), na 40 uzytkowników
Instalacje zbudowane z wykorzystaniem przemiany pierwszej pośredniej częstotliwości satelitarnej.
Przemienniki pierwszej pośredniej częstotliwości satelitarnej, zwane też procesorami IF/IF zmieniają częstotliwości sygnałów z poszczególnych transponderów i wyrównują ich poziomy (rys. 1). Zmiana częstotliwości odbywa się w obrębie pasma pierwszej pośredniej częstotliwości IF (to ta częstotliwość, która jest obecna na wyjściu z konwertera). Umożliwia to dystrybucję programów z różnych transponderów, satelitów, polaryzacji i pasm za pomocą jednego kabla koncentrycznego (rys. 2), bez stosowania elementów przełączających takich jak multiswitch’e.
Sieć rozprowadzająca wygląda tak samo jak sieć rozprowadzająca telewizji, najczęściej jest ona budowana jako przelotowa lub odgałęźna. Dzięki zmianie częstotliwości unikamy kolizji pomiędzy programami, kiedy częstotliwości dwóch lub więcej programów są zbliżone lub takie same co jest możliwe kiedy różni je polaryzacja lub satelita z którego są nadawane. Wyrównanie poziomów pozwala na uniknięcie problemów występujących przy odbiorze programów, o różnych poziomach, które są rozmieszczonych obok siebie, np. programy z Astry.
Wszystkie sygnały w obrębie IF są wzmacniane we wzmacniaczu końcowym i mieszane z sygnałami telewizji naziemnej. Rozprowadzania sygnałów w takiej instalacji wymaga osprzętu przystosowanego do pracy w zakresie 5-2150 (a nawet 2400) MHz. W skład osprzętu wchodzą odgałęźniki, rozgałęźniki, przewody, gniazda, wzmacniacze.
rys. 1. przykład przemiany i wyrównania poziomów w zakresie IF
rys. 2. przykład przemiany w zakresie IF
Częstotliwość wejściowa procesora musi być równa pierwszej częstotliwości pośredniej IF transpondera satelitarnego który chce się odbierać. Zaleca się aby częstotliwości wyjściowe były zgodne (rys. 3) ze standardowym planem częstotliwości, który zaczyna się od 950MHz i kończy na 2110 MHz, z odstępem 40MHz pomiędzy kanałami (przy założeniu szerokości pasma transpondera równej 40 MHz).
Powyższy plan obowiązuje dla transponderów o paśmie 27 MHz i 36 MHz, i pozwala na dystrybucję do 30 transponderów. W przypadku szerokości pasma 27 MHz możliwe jest zmniejszenie odstępu pomiędzy kanałami do 30 MHz, i wtedy możliwe jest rozprowadzanie nawet 40 transponderów. Odpowiada to 240 lub 320 programom nadawanym cyfrowo.
rys. 3. wymagane odstępy kanałowe w zależności od szerokości pasma
Częstotliwości wejściowe procesora są dowolnie wybierane z zakresu pasma pierwszej częstotliwości pośredniej (950 MHz do 2150 MHz). Wymagany odstęp pomiędzy transponderami wynosi:

Pasmo

Odstęp

BW1

BW2

 

36MHz

36MHz

40MHz

36MHz

27MHz

36MHz

27MHz

36MHz

36MHz

27MHz

27MHz

30MHz

Odstęp częstotliwości pomiędzy transponderami
Błędna jest sytuacja, kiedy pasmo zarezerwowane na dany transponder jest mniejsze niż szerokość pasma transpondera.
Zaleca się programowanie najniższych częstotliwości wyjściowych w modułach położonych najdalej od wzmacniacza, oraz coraz to wyższych częstotliwości w modułach położonych bliżej niego. W ten sposób można osiągnąć lepsze wyrównanie poziomów dla różnych częstotliwości wyjściowych modułu. Zaleca się ustawianie zbliżonych częstotliwości wejściowych w tym samym module. W przypadku transponderów nadających programy analogowe zalecane jest ustawienie pasma 27MHz i wyłączenie automatycznej regulacji częstotliwości AFC. Istnieje możliwość wyłączenia AFC.
rys. 4. regulacja kąta skręcenia konwertera
Prawidłowe ustalenie kąta skręcenia konwertera LNB pozwoli uzyskać minimalny przesłuch pomiędzy różnymi polaryzacjami (rys. 4). Ma to kluczowe znaczenie dla otrzymania dobrej jakości sygnału cyfrowego, gdyż ten kąt jest ściśle powiązany z kątem skręcenia poalryzacji.
Tłumienie przesłuchu pomiędzy polaryzacjami musi wynosić co najmniej 20 dB (podczas odbioru sygnałów o polaryzacji poziomej H są odbierane także sygnały o polaryzacji pionowej V, tłumienie przesłuchu mówi o ile amplituda sygnału niepożądanego z polaryzacją V jest mniejsza od sygnału o polaryzacji H, to samo odnosi się do przypadku odwrotnego, czyli chcemy obierać sygnał z polaryzacją V a zakłóca go sygnał z polaryzacją H, a także dla sygnałów z polaryzacją prawoskrętną i lewoskrętną).
Przed uruchomieniem zestawu należy przełącznik zasilania konwertera (rys. 5) w tych modułach do których są podłączone bezpośrednio konwertery ustawia w pozycję ON, a w pozostałych w OFF.
Należy sprawdzić (w danych technicznych w instrukcji), czy maksymalne zużycie prądu w modułach, konwerterach LNB i innych akcesoriach takich jak rozgałęźniki, nie przekracza maksymalnej wydajności zasilacza. Pełny zestaw, z ośmioma modułami UC–202, może zasilić urządzenia prądem o sumarycznej wartości 750 mA, wystarczającym, aby zasilić trzy, cztery konwertery LNB w zależności od zużycia prądu.
rys. 5. zasilanie konwerterów
Bezwzględnie należy pamiętać o redukcji maksymalnego poziomu sygnału wyjściowego w zależności od liczby wzmacnianych transponderów (we wzmacniaczu PA–710 sygnały TV naziemnej nie są wzmacniane). Maksymalny poziom pracy jest obliczany przez odjęcie współczynnika korekcyjnego od maksymalnego poziomu sygnału wyjściowego, podanego w instrukcji.

transpondery

zmniejszenie

1..8

-7dB

9..16

-9dB

17..24

-11dB

25..32

-12dB

zmniejszenie poziomu wyjściowego w zależności od liczby kanałów
Uproszczonym wariantem jest rozprowadzanie sygnałów tylko z jednej polaryzacji i z jednego satelity.
Polecamy również stronę: Cyfrowy Program Dipola.
Polecamy również stronę poświęconą schematom instalacji